Yazı Dizisi: İşyerinde Bireysel Gelişim II

Davranış Değişimi

Hatırlayacağınız üzere, yazı dizimizin ilk bölümünde bireysel gelişimin tanımını yaparak; eğitim, öğrenim ve öğrenme kavramlarının etkileşimine ve kültürel farklılıkların bireysel gelişim üzerindeki etkisine vurgu yapmıştık. Bu hafta sizlerle paylaşıyor olduğumuz ikinci bölümümüzde ise “davranış değişimi” faktörünü ele alıyoruz. Şöyle ki;

• Etkin bir davranış değişimi geliştirmek için neler yapılmalı?
• Süreç nasıl işlemeli?
• Bireysel gelişimin unsurları nelerdir?
• Kendimizi düzenleyerek var olan davranışlarımızı nasıl biçimlendirebiliriz?
• Yapılan geribildirimler bireysel gelişimi sağlar mı?

Sonradan kazanılmış ya da iyileştirilmiş davranış sergilendiği ortama göre genelleştirilir ve devam ettirilir. Bu sürecin her zaman bu sırayla gitmesi beklenmez. Bu aşamalar sürekli birbirini etkileyecektir. Örneğin bireyin daha önce elde ettiği bir başarı hedeflenen davranışı değiştirme isteğini arttıracaktır.

İşyerinde çalışanlara yapılan geri bildirimler davranış değişimine etki eden en önemli faktörlerden bir tanesidir. Doğru ve yerinde yapılan geribildirimler, bireyi verimsiz olan davranışlarını verimli olan davranışlarla değiştirme yönünde motive eder.

İşyerinde yapılan geribildirimlerin temelde iki amacı vardır. İlki bireysel gelişimi sağlamak ikincisi ise performans değerlendirme sistemi için veri oluşturmasıdır. Tabi bu aşamada kişinin sürece destek vermesi ve diğerleriyle uyum içinde olması önemlidir.

Geribildirim bireysel gelişimi iyileştirmeye yönelik kullanıldığı zaman çalışanların kendilerini daha iyi analiz etmesine yardımcı olmaktadır. Kendisindeki gelişimi fark eden kişi davranış değişimi konusunda daha istekli olacaktır. Ancak her zaman olumlu sonuç vermeyebilir. Bunun için kişinin istediği davranışı değiştirmek için inancının da olması gerekir.

Bütün bunların yanında, kişinin özyeterlilik algısına sahip olması yani kendi yeteneklerinin ve kapasitesinin bilincinde olması, sahip olduğu deneyimlerine ve ek olarak bireysel gelişimine değer vermesi bu süreçteki en önemli unsurlardır.

Son olarak bu süreçte kişinin değiştirdiği davranışı sergileyebilmesi için uygun bir ortam hazırlayarak ona destek olunmalıdır. Bunun sonucunda çalışanın geri bildirimle ilgili fikirlerini de bizimle rahatlıkla paylaşmasını sağlayarak değerlendirme sürecini etkin bir şekilde yürütebiliriz.

Konuyu bir örnekle açıklamak gerekirse;

Banka şubelerini bilirsiniz, hepimiz sıklıkla o veya bu sebeple kapılarını çalarız.  Malumunuz olduğu üzere banka şubelerinin en yoğun bölümü gişeleridir ve gişelerde görevli banka personelinin aynı anda birçok şeye dikkat ederek işlem yapması, hiçbir prosedürü atlamaması ve tüm bunları yaparken müşteriye karşı güleryüzlü davranması; her müşteriye eşit yaklaşması ve onlarla iyi ileşitim kurması gerekir. Çünkü her gişe yetkilisi aynı zamanda o bankanın vitrinidir.

Bir banka şubesinde gişe yetkilisi olarak çalışan genç bir profesyoneli ele alalım. Birkaç yıllık deneyime sahip gişe personeli şube gişe işlemlerinin yoğunluğu ve/veya özel sebeplerle birkaç zamandır asık suratı ve dekontlara imza alma, parayı eksik tahsil etme vb. sorunlar nedeniyle dalgınlığıyla bağlı olduğu operasyon yönetmeninin dikkatini çekiyor. Operasyon yönetmeni konuyu bir sohbet esnasında şube müdürü ile paylaşıyor ve gişe yetkilisi ile konu hakkında birlikte bir görüşme yapmalarının uygun olacağına karar veriyorlar. Operasyon yönetmeni öğle tatilinde gişe yetkilisine birlikte yemek yeme teklifinde bulunuyor. Sohbet esnasında operasyon yönetmeni işlem yoğunluğundan şikayet ederek konuyu açıyor ve evet zaman zaman yakınıyoruz, çok yoğun, sıkıntılı ve sorumluluk isteyen bir işimiz var ama insanları ve rakamları seven bireyler olduğumuz için yine de yaptığımız işi seviyoruz. Sen de çok iyi bir gişe yetkilisisin. Ancak, son zamanlarda biraz dalgın olduğun gözüme çarptı, bir sorun yoktur umarım diyerek sohbeti devam ettiriyor. Operasyon yönetmeni sohbet sırasında kendi tecrübelerinden ve gişe yetkilisi iken yaşadıklarından örnekler vererek; gişe yetkilisine kendisinden beklediği davranışları farkettirmeden sohbet eder gibi anlatıyor; daha sonraki bir hafta gişe yetkilisi ile yakından ilgilenerek, zaman zaman yanına gidip işlemleri yaparak davranışları ile örnek oluyor. Bu davranışı ile gişe yetkilisine işlemler sırasında detayları gözden kaçırmaması için birkaç işlemi kendisi yaparak bizzat canlı örnek oluyor; müşterilerle iletişim halindeyken sergilediği davranışlarla örnek oluyor ve her fırsatta bu işin ve aslında bu işi konusunda güvenilen kişi olarak kendisinin banka için ne kadar önemli olduğunu gişe yetkilisine hissettiriyor ve motivasyonunu geri kazanmasını sağlıyor. Ve bir sonraki hafta çalışmalarından çok memnun olduğunu belirten bir feedback ile bunu kendisine bildiriyor.

Bu örnekte karşımıza çıkan durumlar:

• Davranışını değiştirmesi beklenen kişiye doğru zamanda ve doğru şekilde bir geribildirim vermek.
• Kendisinden beklenen davranış ile ilgili ona örnek olmak.
• Davranış gelişimini gözlemlemek.
• Bir anlamda gişe yetkilisine, kendisine çaktırmadan mentorluk yapmak.

Tabi ki davranış değişimi için geribildirim tek başına yeterli değildir. Değiştirilmesi beklenen davranış ile ilgili olarak, kişiye ondan daha tecrübeli ve beklenen davranışı sergileme konusunda örnek gösterilen mentor atanarak iletişim ortamında, gözlemleyerek davranışlarını geliştirmesi  sağlanabilir.

Güzel Bir Hafta Olması Dileğiyle

Gizem VARLI

*Bu yazı RemedyHR Blog adresinden izinli olarak alınmış ve paylaşılmıştır.

Yazı Dizisi: İşyerinde Bireysel Gelişim I

Bireysel Gelişim

Bu haftaya yeni bir yazı dizisiyle başlıyoruz.  İş hayatımızda hedeflerimize ulaşmak için üzerinde durmamız gereken en önemli faktörlerden biri bireysel gelişimdir. Peki bireysel gelişim süreci nasıl işlerlik kazanır?

Aslında kişinin kendini tanıması, eksikliklerinin farkına varıp bu alanlarda kendini geliştirmeye karar vermesi sonucunda bireysel gelişim süreci başlamış oluyor. Farkındalığı yüksek olan kişi kendi eksikliklerini tamamlayarak özellikle iş yaşamındaki potansiyelini arttıracak aynı zamanda da kendini çok yönlü olarak geliştirmeye başlayacaktır.

İşyerindeki bireysel gelişimin tanımını yapmadan önce eğitim, öğrenme ve öğrenim kavramlarını tanımlamamız konuyu değerlendirmemiz açısından faydalı olacaktır.

Eğitim; bir ya da birden çok faaliyette daha etkili performans elde edebilmek için çalışanların öğrenme deneyimi yolu ile tutum, bilgi ve beceri davranışlarını geliştirmeye yönelik planlı bir süreçtir. Çalışma ortamlarında eğitimin amacı, çalışanları geliştirerek organizasyonun şu andaki ve gelecekteki ihtiyaçlarını gidermektir.

Öğrenme; formel öğrenim, eğitim ya da informel bir deneyim sonucu bilgi, beceri ve davranışta oluşan göreceli olarak süreklilik arz eden değişimdir. Öğrenme üniversite ya da işyeri gibi formel ortamlarda oluşabileceği gibi daha informel durumlarda da ortaya çıkabilir.

Öğrenim; kişilerin kendi kültürlerini öğrenmelerini ve ayrıca kişisel gelişim, yaratıcılık ve iletişim becerilerini de geliştirmelerini amaçlar. Öğrenimin sonuçlarının gözlemlenmesi ve uygulanması eğitim gibi o anda olmaz.

Eğitim, şu anda yapılan işe ait öğrenmedir.

Öğrenim, kişinin spesifik bir iş ya da gelecekteki bir pozisyona değil de, yaşama hazırlanmasına ilişkin öğrenmedir.

İşyerinde bireysel gelişim ise, kişinin şimdi veya gelecekte görev alacağı organizasyonlarda ihtiyaç duyacağı yetkinliklerini geliştirmesi olarak tanımlayabiliriz. Bu durum, kişinin yetkinliklerini geliştirmesine paralel olarak performansının artması şeklinde kendini gösterecektir.

Bireysel gelişim öğrenilebilecek çeşitli olaylardan faydalanmaktadır. Eğitimle kıyasladığımızda, bireysel gelişimin amaçları eğitimin hedeflerinden daha fazladır. Bu gelişim, sistematik olarak gerçekleşmez. İş deneyimlerinin çeşitliliğiyle oluşacaktır. Ayrıca, iş performansı kişinin sahip olduğu yetenek, kişilik, ilgi alanları ve içsel motivasyonundan da etkilenecektir. Örneğin çalışma ortamında yapılan bir değişiklik kişinin motivasyonunu buna bağlı olarak performansını ve bireysel gelişimini etkileyecektir.

Bireysel gelişim, kültürel farklılıklardan da etkilenmektedir. Bireyci toplumlarda eğitim yaşam boyu bir süreç olarak görülmektedir. Bu toplumlarda, eğitim bir şeyin nasıl öğrenileceğini de öğretmektedir. Toplulukçu kültürlerde ise öğrenmek bir defa yaşanan bir süreçmiş gibi görülmektedir.

Bireysel gelişimi bütün yönleriyle anlamamız için davranış değişimi ve kişisel olarak yönlendirilen öğrenimi de bir bütün olarak değerlendirmemiz gerekir.Bunun için bir sonraki yazımızda davranış değişimini işliyor olacağız.

Mutlu bir hafta olması dileğiyle..

Gizem VARLI

*Bu yazı RemedyHR Blog adresinden izinli olarak alınmış ve paylaşılmıştır.